اثر محلول پاشی سولفات روی بر رنگیزه های فتوسنتزی و عملکرد دانه نخود در سطوح مختلف آبیاری

به منظور مطالعه اثر محلول­پاشی سولفات­روی بر تغییرات رنگیزه­های فتوسنتزی و عملکرد دانه نخود در شرایط تنش رطوبتی، آزمایشی در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی و به صورت فاکتوریل در سه تکرار در مزرعه تحقیقات دانشگاه محقق اردبیلی در سال 1390 اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل سه سطح آبیاری )آبیاری در زمان کاشت، آبیاری در زمان کاشت + قبل از گلدهی و آبیاری در زمان کاشت + قبل از گلدهی + غلاف دهی) و سه سطح محلول پاشی سولفات­روی (صفر، 3 و 6 کیلوگرم سولفات روی در هکتار) در دو نوبت در مرحله 4 و 5 برگی بود. بر اساس نتایج، تنش رطوبتی موجب کاهش رنگیزه­های فتوسنتزی و در نهایت کاهش عملکرد دانه گردید. استفاده از سولفات­روی به ویژه 6 کیلوگرم در هکتار برای کاهش اثرات تنش رطوبتی موثر بود، به طوری که موجب افزایش میزان کلروفیل a، کلروفیل کل، میزان کارتنوئیدها و شاخص سبزینگی شد. تنش رطوبتی موجب کاهش معنی­دار فلورسانس لحظه ای (fv)، فلورسانس حداکثر (fm) و عملکرد کوانتومی(fv/fm) و مصرف سولفات­روی افزایش معنی­دار فلورسانس لحظه ای و فلورسانس حداکثر را سبب شد، در­حالی­که بر عملکرد کوانتومی تأثیر معنی­داری نداشت. سبزینگی گیاه بیشتر تحت تأثیر میزان کلروفیل a بود و رابطه آن با سبزینگی گیاه از نوع درجه دوم بود. در بین رنگیزه­های فتوسنتزی، میزان کارتنوئیدها بالاترین سهم را در طی تنش رطوبتی در پیش بینی عملکرد دانه به خود اختصاص داد. همچنین مصرف سولفات­روی باعث کاهش سهم کلروفیل­ها و افزایش سهم کارتنوئیدها در پیش بینی عملکرد دانه شد. به طور کلی سولفات­روی با کاهش اثرات تنش و افزایش عوامل موثر در تولید رنگیزه­های فتوسنتزی موجب بهبود عملکرد در شرایط تنش رطوبتی شد.